Terugtrappend schakelen.

Bij stilstand schakelen.

Bij de wederopbouw van TransforMango kon ik mooi weer wat zaken uitproberen die mij het waard leken om uit te proberen.
Voornaamste wijzigingen zijn een aangepaste voorderailleur (die eigenlijk een achterderailleur is) en een kettingspanner die genoeg kettinglengte op kan nemen om echt alle versnellingen te kunnen schakelen. Het ene hangt direct met het andere samen. Als je in een hoge versnelling bent op de cassette en je moet door een onverwachte situatie zo plotseling stoppen dat je niet meer terug kunt schaklen, kun je met de omgekeerde derailleur in stilstand schakelen van het grote naar het kleine blad, maarrr, dan mag de ketting niet slap gaan hangen! Zou de ketting niet op spanning worden gehouden, dan loopt de ketting er hoogstwaarschijnklijk af wat in ieder geval oponthoud betekent, waarschijnlijk besmeurde handen oplevert en mogelijk zelfs het schakelsysteem beschadigt. Vandaar dat een kettingspanner met een langere kooi nodig is om in alle versnellingen van klein-klein tot groot-groot (combinatie kettingblad-cassette tandwiel) de ketting op spanning te houden. Moeilijk is dat niet want er is bij de Mango ruimte voor door de plaatsing van de kettingspanner voor de brug. Door de kettingspanner om te draaien en op de bodem van de body vast te zetten heb ik de meeste ruimte voor een lange kettingspanner en loopt de ketting weer boven de brug langs, zoals ik in een vorige blogposting al heb laten zien. Dus ook in dit geval heb ik geen kettingbuizen nodig.

In de praktijk ziet dat er zo uit.

Uiteraard heb ik eerst geprobeerd een normale voorderailleur in te zetten. Het leek me het handigst om de trapashouder van Alligt om te draaien op het vierkante frame zodat de "pook"waar de voorderailleur aan zit naar beneden wijst. Ik wist dit weliswaar voor elkaar te krijgen met de pook in een geschikte hoek, maar de voorderailleur kwam helemaal op het eind van de pook en dat bleek te dicht bij het 65tands tandwiel uit te komen om lekker te schakelen. In feite wilde het gewoon helemaal niet schakelen en bleef de ketting maar ratelen. Een kollega kwam met het idee om dan maar een achterderailleur met schakelplaten zoals we die toepassen in de Mango te gebruiken. Na wat passen en meten bleek dat de moeite waard om uit te proberen. Het schakelt goed, maar daar moet ik wel bij zeggen dat langzaam achteruit trappen verreweg het soepelste ging. Bij snel ronddraaien van de trappers danste de ketting een paar keer over de tanden voor er geschakeld werd. Omdat je nu bij stilstand kunt schakelen hoef je niet met een hoge snelheid rond te trappen en is het dus puur een kwestie van gewenning. Ik had het graag idiootzeker gehad, maar daarvoor moet je toch nog steeds bij Rohloff zijn.

Vervanger van DualDrive

Rohloff is het dus niet, ook omdat de cassette zoals gebruikelijk alleen vooruit trappend schakelt. De cassette achteruit trappend schakelen zou in principe prima kunnen, maar het is helemaal niet handig om voor elk klein schakelstapje achteruit te moeten trappen en daarna weer vooruit. Dat werkt alleen maar vertragend. Het is wel vergelijkbaar met de DualDrive. Je kunt bij onverhoopt tot stilstand komen in een hoge versnelling in 1 keer een grote schakelstap omlaag maken zodat je vrij gemakkelijk weer op gang kunt komen. 

Nu ben ik een ervaren velomobilist en het overkomt me eigenlijk maar zelden dat ik mezelf in een te hoge versnelling terug vind en sowieso weet ik met voorzichtig trappen voldoende snelheid op te bouwen om met weinig kracht op de pedalen de cassette weer terug te schakelen naar het grootste tandwiel. 

Het is vooral bij heuvelachtig gebied dat ik me nog weleens laat verrassen. Heuvelop kun je naar het kleine blad schakelen wel vergeten als je tegelijk kracht op de pedalen moet zetten om in beweging te blijven. Grote kans dat je je voorderailleur verbuigt als dat toch probeert. Sta je noodgedwongen helemaal stil dan moet je omdraaien, heuvelaf licht trappend naar het kleine blad schakelen en daarna weer omdraaien om de weg te vervolgen. Hoogst onhandig met een velomobiel en voor mij voldoende aanleiding om deze poging te wagen. 

Ander probleem.

Goed, dit heb ik allang gereed en werkend, maar TransforMango is toch nog steeds niet weer opgebouwd. Ik fiets op het moment met mijn carbonQuest die eindelijk eens aan de bak komt, dus dringend is de wederopbouw van TransforMango niet. De oorzaak van de vertraging is het feit dat het moeilijk blijkt om een andere wijziging te laten slagen: de achterste kettingspanner zo te wijzigen dat ik met 1 spanrol toe kan i.p.v. twee. Bij mijn verkochte Twango liep dit probleemloos maar in TransforMango staat de achterste ketting wat strakker en is het raakvlak van de ketting op de spanrol maar heel kort. Doordat een ketting niet vlak is wordt de spanrol bij elke schakel naar beneden gedrukt en dat levert een hobbelende kettingspanner en een te zware kettingloop op. Ik heb hier heel wat op afgepiekerd maar het lijkt erop dat ik weer uit kom bij de originele Mango kettingspanner met twee spanrollen. De ketting wordt daarbij zodanig omgeleid dat de ketting over een grote lengte aanligt op de rollen en er geen rare beweging optreedt.

Toepasbaarheid

Niet te hard van stapel lopen hier, want waar ik het helemaal niet over gehad heb is dat ik het voorframe helemaal omgebouwd heb. Dit vanwege de omgedraaide Alligt trapas houder. De voeten komen ca 5cm lager uit en dat zou voor mij betekenen dat mijn hakken over de straat slepen. Ik heb het simpel weten te houden met een rechte vierkante alu koker van brug tot neus, maar aanpasbaarheid aan een andere beenlengte is nu veel moeilijker geworden. Dit is natuurlijk niet handig, maar het kan ook best anders als er een aparte houder gemaakt wordt voor de "reverse" voorderailleur. Dan hoeft er niets aan het frame verandert te worden.