Forenzen in de winter.

Inleiding

Eindelijk kom ik eraan toe om wat te vertellen over het forensen over lange afstanden. Er komt wel wat meer bij kijken dan de pedalen een beetje rond duwen al was het alleen maar omdat het tijdens de spits veel drukker is dan tijdens de gemiddelde toerrit. En donkerder, veel donkerder.....

44km te ver?

Deze vraag krijg ik nog al eens sinds ik na de zomervakantie van 2013 opeens van 5 km naar 44 km forens afstand gegaan ben. Het antwoord is: ja, het is lichamelijk te doen. Het lichaam blijkt zich aardig aan te passen aan grotere afstanden, zolang het hoofd er maar geen onhaalbare eisen aan stelt. Dat kan trouwens heel onbewust gaan, bijvoorbeeld ik zie een snelheid op de computer die lager is dan ik gewend ben en voordat ik het weet trap ik zoveel harder op de pedalen dat ik toch die te hoge snelheid fiets. De rekening krijg ik dan soms een paar dagen later gepresenteerd in de vorm van hongerklop en een zeer lage snelheid. Met wat druivensuiker elke 5 minuten kom ik wel thuis, maar dit is niet de bedoeling.
De geleidelijk dalende temperaturen in herfst en winter doen de mechanische- en luchtweerstand toenemen. Maar er zijn meer factoren die de reistijd vergroten: het afnemende zicht in de wintertijd zorgt ervoor dat ik vooral in de bochten voorzichtiger ben. Regen, sneeuw, mist en verblindende autolampen zorgden er vooral in december voor dat ik uit voorzorg veel vaker afrem tot een veilige snelheid. Het vizier gaat ook vaker een stuk omhoog voor beter zicht, soms zelfs de hele rit en dat betekent ook wat meer luchtweerstand.
In plaats van gemiddeld 1uur10 minuten doe ik er nu een 1uur30minuten over. De reistijd in de winter is dus nogal wat langer.

Niet relaxed in december

December 2013 is in mijn herinnering een bijzonder natte maand. Het was zelfs zo nat dat de bedenker van de site "hetregentbijnanooit" op het "matje" werd geroepen door de media. Nat is niet leuk fietsen, maar ik zit wel droog. De combinatie regen en donker is beroerd. Het vele rijden in het donker bezorgt me stress. Zolang ik bij daglicht kan forenzen is het ontspannend, aangenaam en beslist fijner dan met de auto. Maar als ik eenmaal de hele afstand in het donker moet doen is dat voorbij. De wereld is erg klein als het donker is en de reactietijd daardoor kort. Ik moet enorm op mijn hoede zijn, wat z'n weerslag heeft op de spanning in vooral schouderspieren die verkrampen. Soms zit ik 's avonds op de bank de monnikskapspieren weer los te kneden. Waar een cursus klassieke massage toch niet goed voor is.
Andere weggebruikers hebben het ook moeilijker, merk ik. Afstanden en snelheden worden vaker verkeerd ingeschat en soms doet achteropkomend verkeer op stikdonkere smalle wegen het grote licht aan om beter te kunnen zien wat er toch voor ze rijdt. Het licht schijnt in mijn spiegels en ik zie niet meer waar de rand van de weg is. Niet fijn. Voorlampen van auto's staan nogal eens slecht afgesteld en ik heb een keer een tegemoetkomende auto voor een motor versleten omdat zijn linker voorlicht kapot was. Dat was schrikken toen het voertuig opeens een heel stuk breder bleek te zijn. Ik kreeg het op tijd in de gaten doordat mijn lampen in de kapotte lamp gereflecteerd werden.

een IQ Speed lamp bij de linker spiegel en een bij de rechter, ideaal lichtbeeld.

Ik heb er zoals op bovenstaande foto te zien is ervoor gekozen om de lampen niet voor in de neus, maar bij de spiegels te monteren. Ik kan ze heel nauwkeurig afstellen en een goede brede lichtbundel maken die zo ook feller is door de steilere hoek naar beneden. De lampbeugels heb ik met 3M paddenstoel klittenband vastgezet. Dat houdt heel goed de beugels op hun plek en zo kan ik ze toch gemakkelijk eraf halen. 's Zomers heb ik ze amper nodig. Ik hoef dan enkel voor een lange tocht een setje mee te nemen in de velomobieltas voor het geval ik toch eens in het donker terecht mocht komen.

Het Vizier van de toerkap

Het beslaan van het vizier is vooral een probleem bij mist en regen bij een temperatuur tussen 0 en 4graden Celsius. 1 keer had ik alle drie tegelijk. Jawel, mist en regen tegelijk. Dat het vizier beslaat kun je niet helemaal voorkomen, maar je kunt het vizier zover omhoog zetten dat je er net onderdoor kunt kijken. Ik heb gelezen dat sommige rijders het grote probleem ondervonden dat ze schuin naar voren niets meer konden zien door hun kap. Hier blijkt het grote praktische voordeel van de open gaten opzij van de Sinner toerkap. Als de zijkant van het open vizier beslagen is en ik bij een kruispunt er te laat aan denk om dit weg te wissen, kan ik alsnog mijn hoofd tegen de kap leggen en door een zijgat kijken. Dit gedeelte zit bij geopend vizier zo laag dat je zelfs bij open vizier er niet onderdoor kunt kijken. Nu is het natuurlijk het beste om zonder het hoofd veel te moeten bewegen de verkeerssituatie te kunnen overzien. Ik heb bedacht dat ik het vizier eventueel zodanig zou kunnen trimmen dat ik wel zicht heb schuin naar voren, terwijl de rijwind nauwelijks binnen komt. Voordat ik dit uit kon voeren was de extreem lange regenachtige periode in december weer voorbij en het probleem niet meer urgent. Ik heb wel een extra vizier inmiddels die ik mag verzagen, dus dit gaat nog wel eens gebeuren.

 Ik zie soms dat tourkapbezitters de zijgaten met lexan ruitjes sluiten om inslaande regen of koude wind te voorkomen. Er komt in de praktijk echter nauwelijks regenwater door de gaten. Blijft koude wind over. Mijn idee is dat je tegen kou een muts kunt dragen (sowieso handig om mee te hebben), terwijl er geen enkele manier is om door een aan de buitenkant beslagen ruitje te kijken. Mijn advies: laat die zijruiten open of zorg er op zijn minst voor dat het ruitje gemakkelijk verwijderd kan worden!
Regen en natte sneeuw bij tegenwind kan erg vervelend zijn, vooral als de luchtvochtigheid zo hoog is dat niet alleen het vizier, maar ook de bril beslaat. Het vizier behandel ik elke twee/drie maanden met nanospul tegen beslaan, soms polijst ik 'm vooraf met tandpasta (jawel, dat is een polijstmiddel) om kleine krasjes eruit te halen. Fijne krasjes zijn vervelend als er lampen op het vizier schijnen en helemaal als er druppels op zitten. Ik heb altijd een doekje mee om voor een rit het vizier droog te maken of tijdens de rit  de binnenkant van het vizier of tijdens extreme omstandigheden m'n bril vrij te maken van damp. Een doekje met dikke oplossing van zeep helpt erg goed tegen beslaan, maar het grote nadeel is dat je eerst wel rare smeren aan de binnenkant hebt. Het middel is bijna net zo erg als de kwaal. Die smeren trekken na een poosje weer weg,  maar tegen die tijd moet je opnieuw met het doekje aan de slag. Geen zeepolossing, maar gewoon damp wegwissen met een iets vochtige doek (wordt ie vanzelf) bleek uiteindelijk handiger.
Het gedoe met wissen van vizier en bril en op het verkeer letten houdt me soms zo bezig dat ik niet eens eraan toe kom om wat water te drinken. Heel erg is dit niet, zolang ik direct na de rit maar flink wat drink.

Kou is geen probleem geweest. Er waren tot nu toe maar 4 ritten echt koud met een heel lage gevoelstemperatuur tussen -10 en -15. Mijn voeten lopen het meeste risico, mijn gezicht bescherm ik met een balaclava en ik draag een motorcol rond m'n nek. Doordat ik de schoenplaatjes ongeveer midden onder de voet heb kan ik de voetengaten sluiten en daardoor komt er geen koude rijwind via die weg naar binnen. Evengoed wordt de zool van de schoen na een uur door en door koud. Met een verwarmingszooltje in de schoen kan ik echter de bloedsomloop gaande houden.
Beslaan van vizier of bril is zeldzaam als het beneden het vriespunt is, zolang ik het vizier maar open doe bij stilstand. Geef mij maar vriestemperaturen, want het zicht is dan veel beter dan wanneer het kwakkelweer is.

Vizier na de koudste rit

Stormritten heb ik eigenlijk niet gehad, hoewel het best vaak gestormd heeft. 1 keer heb ik vrijaf genomen vanwege voorspelde gevaarlijke rukwinden en een andere keer kon ik met een kollega mee in de auto.

Terug naar het licht

Vanaf half januari wordt de tijd die ik in het donker moet fietsen snel korter. Het is altijd weer een bijzonder moment als het weer meezit, ik de zon op zie komen en als ik naar huis fiets 'm weer onder zie gaan. Ook bij bewolkt weer schijnt de opkomende zon vaak nog even onder de wolken door. Dat maakt veel goed van het decemberleed.  Ik krijg het goed in beeld omdat ik 's morgens en 's avonds in de richting van de zon fiets.

Alternatieven

Tijdens de koudegolf (alleen in het Noorden) fiets ik weer met de e-Mango omdat mijn gemiddelde onder de 30km/u zakt en ik toch steeds vermoeider wordt. Met de e-Mango kan ik op m'n sloffen 35km/u gemiddeld blijven rijden terwijl ik niet op hoef te zien tegen veelvuldig afremmen. Optrekken gaat immers heel gemakkelijk. Het is weliswaar geen oplossing voor de stress van het in het donker fietsen, maar het is toch wel wat gemakkelijker allemaal. Al met al heb ik maar een heel klein deel van mijn forensritten met de e-Mango gedaan.

Trainingseffect

Ik zie trouwens goede mogelijkheden om de e-Mango in de trainingsroutine een rol te laten spelen. Een week voor een wedstrijd moet het lichaam rustig aan doen om te kunnen pieken tijdens de wedstrijd en uitrusten gaat natuurlijk het beste met ondersteuning op de hoogste stand.
Dat de vele forenskilometers een goed trainingseffect hebben kan ik goed zien aan de data die mijn vermogensmeter me geeft. Vorige herfst heb ik nog aan twee wedstrijden mee gedaan waar ik me verbaasde hoe gemakkelijk ik langdurig veel vermogen kon leveren. Mijn duurvermogen, die ik af en toe test op een vast trainingsrondje, is nu ca. 10 Watt hoger dan toen.

Epiloog

De slechte ervaringen in december geven voor mij de doorslag om serieuzer te gaan zoeken naar een dichter bij gelegen woonplek. Ik ben niet gebonden aan Groningen Stad en als geboren Drent vind ik het prima om weer tussen de houtwallen te gaan wonen. Druk zit er op het moment niet achter nu de ritjes weer aangenamer worden. Voor komende winter wil ik echter op maximaal 20km van het werk wonen.